Śri Sathya Sai Baba............................. ŚWIATŁO MIŁOŚCI

Pożywienie: podstawa życia

 – rozdział z książki Jonathana Roof’a „Ścieżki do Boga” – tom 2

1. Jedność umysłu i ciała

    Życie ludzkie łączy w sobie elementy materialne i duchowe w złożonej interakcji. Każdy aspekt silnie wpływa na drugi. W rzeczywistości łączą się ze sobą nierozerwalnie. W doskonałym obrazie kolory i linie odzwierciedlają ducha artysty. Jednak na możliwości ekspresji artysty wpływają także fizyczne środki przekazu. Bez fizycznego nałożenia na płótno farb duch twórcy pozostaje niewidoczny. W podobny sposób nasze fizyczne ciała są środkiem, poprzez który wyraża się boskość. Nasze ciała manifestują boską wolę i wpływają na to, jak doświadczamy Boga. Stan ciała może mieć wpływ na poziom duchowych osiągnięć. Powszechnie wiadomo, że nasze nastawienie psychiczne wpływa na nasze zdrowie fizyczne. Na przykład uważa się, że choroby psychosomatyczne pochodzą z naszych własnych umysłów. Astma lub wysypki skórne często wynikają ze stresu lub problemów psychologicznych. Mniej powszechnie znany jest fakt, że na nasze postawy i zachowanie wpływa czystość jedzenia, które spożywamy. Stan ciała fizycznego wpływa także na nasze większe możliwości. Wszystkie nasze emocjonalne, mentalne i duchowe funkcje wywodzą się z subtelnych aspektów spożywanego pokarmu. Musimy więc zachować szczególną ostrożność przy wyborze pożywienia, które dostarczamy naszemu ciału i zmysłom.
    Znaczenie pożywienia dla postępu duchowego obserwowano już od czasów starożytnych. Pierwsi przywódcy religii wedyjskiej i żydowskiej ustanowili szczegółowe zasady przygotowywania i spożywania żywności. Rozumieli, że subtelne składniki spożywanych przez nich produktów wpływają na ich duchowe poglądy. Rzeczywiście, dyscypliny duchowe, takie jak medytacja, mogą nie odnieść sukcesu, jeśli zignorujemy ostrzeżenia dotyczące diety.

     „Ciało i życie w nim opierają się na pożywieniu i są podtrzymywane przez pożywienie, „annam”. Zatem jedzenie decyduje o wysokim lub niskim poziomie osiągnięć. Obecnie nacisk kładzie się na dyscyplinę i regularność (nishta), bez odniesienia do pożywieniu. Jakkolwiek wielka i uczona może być osoba, bez względu na to, jak bardzo zwraca uwagę na nauki Wedanty (odwiecznej mądrości) i stara się je szerzyć, to jeśli zaniedbuje rygorystyczne zasady dotyczące pożywienia, które jest podstawą ciała i jego funkcji, nie może osiągnąć sukcesu”.

    „Sattwicznego (duchowego) pożywienia nie należy interpretować jako coś, co przyjmuje się wyłącznie ustami. Mamy pięć różnych narządów – uszy, oczy, usta, skóra i nos (śabda, sparsa, rupa, rasa i gandha). To, co wąchasz, widzisz, słyszysz, dotykasz i jesz, składa się na to, co przyjmujesz jako pokarm”.

     „Wedanta (wieczna mądrość) jest najlepszym i najważniejszym pożywieniem, jakie człowiek może spożywać; utrzymuje twoje skłonności w czystości, ciało w doskonałej kondycji, zmysły pod kontrolą, emocje jasne i przejrzyste, myśli proste i szczere. Dobre towarzystwo (satsang), jest bardziej pożywne niż owoce i orzechy, mleko czy miód. Dzięki niemu będziesz młody i świeży, spełniony i wolny, poza dezintegrującym wpływem czasu i przestrzeni”.

2. Sattwiczne pożywienie: czysty olej dla boskiego płomienia

     „Siedemnasty rozdział Gity jasno definiuje naturę i smak trzech rodzajów „pokarmów” spożywanych przez człowieka. Pożywienie, które promuje miłość, cnotę, siłę, szczęście i serdeczność, jest sattwiczne (sprzyja duchowym wysiłkom). To, co rozpala, pobudza, odurza i wzmaga głód oraz pragnienie, jest radżasowe (sprzyja zaangażowaniu w świat). Jedzenie, które przygnębia, zakłóca spokój i powoduje choroby, jest tamasowe (jest przyczyną leniwych zachowań)”.

    „Najlepsza jest żywność niegotowana, orzechy i owoce oraz kiełkujące rośliny strączkowe. Użyj ich przynajmniej do jednego posiłku, powiedzmy, na kolację wieczorem. Zapewni to długie życie. Należy dążyć do długiego życia, aby te lata można było wykorzystać na służbę bliźnim”.

     „Pożywienie, które spożywamy powinno być smaczne, pożywne i przyjemne. Nie powinno być zbyt pikantne ani zbyt słone. Musi być zachowana odpowiednia równowaga. Nie powinno pobudzać ani przytępiać. Radżasowe jedzenie rozpala emocje. Pokarm tamasowy powoduje lenistwo i senność. Sattwiczne jedzenie zaspokaja głód, ale nie pobudza namiętności ani nie wyostrza emocji”.

     „Pożywienie radżasowe powoduje powstanie złośliwych myśli. Spożywanie niewegetariańskiego jedzenia, rozwija agresywną mentalność. Ci, którzy praktykują medytację, powinni powstrzymywać się od jedzenia mięsa. Powinniście także stale pamiętać, że ahimsa, czyli niestosowanie przemocy, jest najwyższą dharmą (duchowym obowiązkiem). Zabijanie niewinnych zwierząt w celu napełnienia żołądków jest grzechem. Musimy pamiętać, że Bóg mieszka we wszystkich stworzeniach”.

     „Poza tym warto zauważyć, że ci, którzy są na diecie wegetariańskiej, są mniej podatni na choroby, podczas gdy niewegetarianie są narażeni na więcej chorób. Dlaczego? Ponieważ pokarm zwierzęcy jest niezgodny z potrzebami organizmu ludzkiego. Lekarze mówią o obecności białka w diecie mięsnej, ale faktem jest, że w produktach spożywczych, takich jak warzywa, rośliny strączkowe, mleko, twaróg itp., są białka lepszej jakości. Żywność niewegetariańska nie tylko wpływa na ciało człowieka, ale także ma szkodliwy wpływ na jego umysł”.

    „Poprzez umiarkowanie i kontrolowanie nawyków jedzenia i picia, można położyć podwaliny pod duchowe życie. Należy preferować żywność sattwiczną, a nie radżasową. Pijąc coś odurzającego, traci się kontrolę nad emocjami i namiętnościami, impulsami i instynktami, mową i ruchami, a nawet zniża się do poziomu bestii. Jedząc mięso rozwija się skłonności do przemocy i chorób zwierzęcych. Kiedy spożywamy radżasowe pożywienie, umysł staje się trudniejszy do opanowania, a jeśli cieszy nas tamasowe jedzenie, nigdy nie da się go zmienić. Aby stale przebywać w ramathatwie (rzeczywistości Boga), należy zachować czujność w kwestii jedzenia i picia, spożywanych zarówno przez ciało, jak i umysł”.

3. Umiar: rozsądny wybór

     „Większość chorób wynika z przejadania się lub nieprawidłowych nawyków żywieniowych. „Mitha thindi, athi hayi”: umiarkowanie w jedzeniu daje ogromną swobodę. Jedzenie musi być czyste i pozyskiwane czystymi środkami, a czerpana z niego energia musi być skierowana na uświęcone cele”.

    „Nie jedz dopóki nie poczujesz odpowiedniego głodu. Ćwicz sztukę umiarkowanego jedzenia. Kiedy poczujesz się syty w trzech czwartych, zaprzestań dalszego jedzenia; to znaczy, że będziesz musiał przerwać, nawet jeśli czujesz, że możesz zjeść trochę więcej. W ten sposób można nauczyć żołądek właściwego zachowania”.

    „Prawidłowe byłoby podzielenie żołądka na cztery równe części i napełnienie dwóch części pokarmem stałym i jednej płynnym, pozostawiając czwartą część pustą. Wypełnienie żołądka tylko stałym pokarmem sprzyja tamogunie (lenistwu), co stanowi przeszkodę w medytacji”.

     „Odprawiając pokutę, Budda początkowo zrezygnował z jedzenia na kilka dni. Spowodowało to rozproszenie jego fizycznej i psychicznej energii. Zdając sobie sprawę, że zdrowe ciało i zdrowy umysł są niezbędnymi warunkami skutecznej pokuty, udał się do pobliskiej wioski i zjadł twaróg, aby zaspokoić głód. Od tego dnia codziennie zaczął przyjmować pokarm w małych ilościach. Dzięki temu mógł medytować z wielką łatwością i urzeczywistnić prawdę”.

     „Jeśli w wyniku postów twoje ciało osłabnie, ludzie będą za to obwiniać Boga. Tym sposobem tylko ściągasz oszczerstwa na Boga, którego wielbisz. Przyjdą do ciebie i powiedzą: „Zanim zacząłeś rytuał oddania czci Sai Babie (pudżę), wyglądałeś znacznie lepiej. Teraz stałeś się chudy i wątły, że ledwo możesz się poruszać” i nadal będą mówić przeciwko Mnie”.

    „Jedzenie posiłku jest świętym rytuałem, jadźnią. Nie należy wykonywać go w chwilach niepokoju lub napięcia emocjonalnego. Jedzenie należy traktować jako lekarstwo na chorobę głodu i jako środek podtrzymujący życie”.

     „Kiedy pielęgnujesz uczucie, że jesteś ciałem, ciało będzie wymagało od ciebie więcej pożywienia, większej różnorodności w jedzeniu, większej dbałości o wygląd i komfort fizyczny. Duża część spożywanej obecnie żywności jest zbędna. Człowiek może żyć zdrowo jedząc znacznie mniej”.

4. Pokarm dla umysłu

    „Jedzenie daje człowiekowi silne ciała. Ciało jest ściśle powiązane z umysłem. Siła umysłu zależy również od siły ciała. Moralne postępowanie, dobre nawyki, wysiłek duchowy – wszystko zależy od jakości pożywienia. Choroby, osłabienie psychiczne, duchowe lenistwo – wszystko to jest skutkiem wadliwego pożywienia”.

     „Czasami, aby zaspokoić swoje podniebienie, spożywacie wszelkiego rodzaju pożywienie, nie wiedząc, że przez to wzrastają w nas złe cechy, takie jak pożądanie, złość, chciwość, przywiązanie, arogancja i egoizm. Wiele różnych pokarmów, które spożywacie, zamienia się, przynajmniej z wyglądu, w odpady, które nie mają żadnej wartości i są wydalane. W subtelny sposób to samo pożywienie zamienia się w waszą krew i mięśnie. Jeszcze bardziej subtelne części tego pożywienia pojawią się w waszym umyśle. Dlatego też za zniekształcenia w waszym umyśle lub za powstające w nim święte myśli, głównie odpowiedzialna jest żywność, którą spożywacie. Dlatego dobre cechy, takie jak pokój, wyrozumiałość, miłość i przywiązanie do prawdy, można rozwijać poprzez dobre pożywienie”.

    „Istnieją subtelne, niewidzialne formy myślowe, które mogą przechodzić od jednej osoby do drugiej poprzez przygotowanie jedzenia. W tym przypadku należy bardzo uważać na pożywienie, zwłaszcza gdy podąża się ku Bogu, stromą ścieżką jogi”.

    „Jedzenie, które spożywamy, musi być czyste, wolne od subtelnego zła emitowanego przez osoby, które zbierają plony, gotują potrawy i je serwują. Tak, wszystko to musi być brane pod uwagę przez duchowego aspiranta”.

     „Atmosfera również ma wpływ na żywność, którą człowiek spożywa. Zanieczyszczenia w atmosferze są wchłaniane przez rośliny, rośliny dostarczają zboża, a zboże jest podstawą posiłku, posiłek kształtuje charakter i zachowanie osoby, która go spożywa. Gdy środowisko jest czyste i wolne od złych wibracji, jedzenie również jest czyste, a osoba rozwija skłonność do bycia kochającą i skromną”.

5. Modlitwa ‒ oczyszczający ogień

     „Jeśli zjesz pożywienie, nie ofiarowując go wcześniej Bogu, dotkną cię wszystkie obecne w nim nieczystości i wady. Ale, jeśli ofiarujesz jedzenie Panu, jak sugeruje werset 24 rozdziału 4 Gity („brahmaarpanam” itd.), stanie się ono prasadamem ‒ darem od Boga, a w konsekwencji wszystkie zanieczyszczenia będą wyeliminowane z żywności”.

W tłumaczeniu na polski brzmi:

 
Angielska modlitwa, oparta na tym tłumaczeniu oddaje te same uczucia:

     Ofiarowanie pożywienia Bogu, który mieszka w nas, jest uznaniem Jego roli w dostarczaniu i trawieniu naszego posiłku. Potwierdza naszą wrodzoną boskość i akceptację Jego woli. Modlitwa prosi Pana o błogosławieństwo dla naszych działań i oddaje nasze czyny Jemu. Oprócz uświęcania pożywienia, poświęca naszą siłę, aby służyć Jego celom.

     „Nawet jedzenie, które spożywacie, powinno służyć przebłaganiu Tego, który przebywa w waszych ciałach jako wszechobecny mieszkaniec, chętny do strawienia pożywienia, które w nich umieszczamy. To Pan otrzymuje pokarm, trawi go i dostarcza w ten sposób siły różnym częściom ciała”.

6. Poświęcanie swoich sił, aby służyć innym

     „Jeśli spędzisz życie jedynie na poszukiwaniu pożywienia, jaki będzie z tego pożytek? To z pewnością nie może być celem twojego życia. Tak naprawdę wymagania człowieka dotyczące jego codziennego wyżywienia i utrzymania są bardzo małe, ale czas, jaki ludzie spędzają na spełnianiu swoich potrzeb, jest znacznie dłuższy niż wymagają tego ich potrzeby”.

     „Bóg, który znajduje pożywienie dla żaby uwięzionej pomiędzy dwoma dużymi kamieniami, z pewnością zapewni pożywienie bliskim Mu ludziom. W takich okolicznościach nie jest właściwe, aby człowiek tęsknił za jedzeniem. Zamiast tego powinien dążyć do urzeczywistnienia prawdy i rozwijać wiarę w Boga”.

    „Każdy człowiek konsumuje duże ilości pożywienia, ale nie zastanawia się nad tym, co zrobi w zamian dla społeczeństwa, które pomogło mu żyć. Pożywienie musi zostać przekształcone w służbę,  albo dla własnego dobra, albo dla dobra innych”.

    „Ludzie, którzy chcą rozwijać się na ścieżce atmy (wewnętrznej boskości), muszą cieszyć się dobrym zdrowiem i w tym celu niezbędna jest kontrola jedzenia. Jedząc czystą żywność, możemy uzyskać czysty umysł, a dzięki czystemu umysłowi możemy uzyskać jasny obraz celu. Dzięki takiej czystej koncepcji atmy będziemy w stanie pozbyć się iluzji”.