Dwudziesty siódmy dyskurs Sathya Sai Baby wygłoszony podczas letnich kursów Summer Showers w 1979r.
Tak
jak woda jest konieczna do wytworzenia garnka z suchej gliny, tak połączenie
Śiwa z Śakti jest niezbędne, aby powstało stworzenie. Ucieleśnienia
boskiej atmy! Purusza i prakriti to dwa aspekty związane ze stworzeniem. Purusza, pierwiastek męski, jest
niezniszczalny i trwały, natomiast prakriti,
pierwiastek żeński, ulega rozpadowi, jest nietrwały. Purusza stanowi wieczną rzeczywistość Boskości, jest więc
Kosmicznym Świadkiem. Prakriti, czyli
pierwotnej materii, przypisuje się matczyną konotację, co wyraża się w takich
jej nazwach jak Bhu Mata (matka
ziemia), Loka Mata (matka świata), Dźagan Mata (matka stworzenia) i Wiśwa Mata (matka wszechświata). Podobnie
pierwiastek męski, puruszę, określa
się jako: Prana Natha (pan życia), Loka Natha (pan świata), Dźagan Natha (pan stworzenia), Wiśwa Natha (pan wszechświata). Aby
zrozumieć prakriti, musimy znać
istotę żeńskości. Stri w sanskrycie
znaczy kobieta. Słowo stri składa się
z sanskryckich spółgłosek: sa, która
odpowiada sattwagunie, ta odpowiadającej tamogunie i ra – radźogunie. Zatem, esencją żeńskości
jest połączenie tych trzech gun: sattwicznej, radźasowej i tamasowej. Uprzejmość,
skromność i cierpliwość stanowią cechy sattwiczne;
nieśmiałość, bojaźń i gnuśność to cechy tamasowe;
zaś agresywność, upór, zazdrość – cechy radźasowe.
U kobiet generalnie dominują cechy sattwiczne
i tamasowe. Uważa
się, że kobiety charakteryzuje abala,
czyli brak sił. Uważa się je za bojaźliwe i zdolne jedynie do wykonywania
obowiązków domowych. Kobiety wyklucza się z odprawiania jadźń i jag (obrządków
ofiarnych), z wyjątkiem przypadków, gdy odprawiają je razem ze swoimi mężami. Jednakże
odwrotne sytuacje też istnieją. Na przykład, gospodarz domu w grihasthaśramie (okresie życia
domowego), który powinien przeprowadzić wiele jadźń i jag, nie może ich
odprawiać pod nieobecność żony. Rama, gdy chciał przeprowadzić aśwamedha jadźnię (ofiarę konia) pod
nieobecność Sity, musiał w zastępstwie małżonki wykonać jej figurę ze złota.
Podobnie, Satja Hariśćandra mógł oddać Wiśwamitrze swoje królestwo, tylko gdy
jego małżonka Ćandramati była fizycznie obecna u jego boku. Tak więc cecha słabości
(abali) przypisywana kobietom ma także
zastosowanie w przypadku mężczyzn. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety, są konglomeratem
trzech gun – sattwy, radźasu i tamasu – i podlegają uniwersalnym prawom
prakriti (natury). Z punktu widzenia stworzenia,
jeśli chodzi o cechy, obie płcie są zasadniczo żeńskie. Wszystkie stworzenia
doświadczają tej czy innej słabości. Mężczyźni i kobiety w rozpaczy płaczą.
Radość i smutek są im wspólne. Nie jest więc właściwe mówić, że kobiety są
słabe, a mężczyźni – silni. Ponadto,
historia jest pełna przykładów, w których kobiety dowiodły swojego bohaterstwa
i waleczności. Anasuja uczyniła z Brahmy, Wisznu i Maheśwary (Śiwy) małe dzieci i ukołysała je do snu. Sumati
sprawiła, że słońce nie wzeszło, aby zapobiec klątwie rzuconej na jej męża –
klątwie, która mówiła, że on umrze o
świcie. Sawitri pokonała Jamę, pana śmierci, i wskrzesiła zmarłego męża Satjawana.
Madalasa dowiodła swojej duchowej pozycji i intelektualnego geniuszu przez wpojenie
duchowej wiedzy swoim synom. Sulabha pokonała Jadźńawalkję w filozoficznej dyspucie.
Jak więc moglibyśmy kobiety nazywać abalami,
czyli słabymi istotami? W rzeczy samej, upaniszady,
Ramajana i Mahabharata przedstawiają kobiety jako sabale, czyli obdarzone siłą i odwagą. Świat
jest sceną, na której każda jednostka jest aktorem. Jednak formy i imiona
aktorów zmieniają się zależnie od środowiska, warunków i okoliczności. Bhagawad Gita głosi, że boska esencja atmy jest ta sama, ale formy i nazwy
mogą się różnić. Ekam sat wiprah bahudha wadanti
– Jeden stał się wieloma. Jedność rozdzieliła się, stwarzając różnorodność.
Naczynie zawierające wodę może być wykonane z mosiądzu, miedzi, srebra, złota
lub innego metalu, ale odbicie słońca w tej wodzie jest jednakowo jasne.
Podobnie, ta sama boskość jest ucieleśniona we wszystkich stworzeniach. Prakriti, czyli natura, jest szatą puruszy, pierwotnego pierwiastka. Z
dobrodziejstw natury powinno się korzystać tylko posiadając błogosławieństwo Paramatmy. Marny los Rawany, który ku
skrajnemu niezadowoleniu Ramy porwał Sitę, jest dobrze znany. Ludzie o
nieograniczonych pragnieniach nie są zdolni zrozumieć esencji atmy. Człowiek może dostąpić wglądu w
naturę atmy tylko wtedy, gdy spali
swoje pragnienia w ogniu mądrości. Istnieją
cztery aśramy, czyli okresy życia: brahmaćarja (życie w celibacie), grihastha (życie w charakterze pana
domu), wanaprastha (życie w odosobnieniu)
i sannjasa (życie w ascezie). Są też
cztery cele życia: dharma (prawe
życie), artha (materialny dostatek), kama (spełnienie pragnień) i moksza (ostateczne wyzwolenie). Mogą one
być pogrupowane parami. O ile w obecnych czasach artha i kama dobrze się
rozwijają, dharma i moksza niemal zanikły. Współczesny
człowiek jest złakniony bogactwa i przyjemności zmysłowych, a zaniedbuje
prawość i zbawienie. Ponieważ dharma
i moksza są jak nogi i głowa dla
ciała, dzisiaj człowiek zdaje się żyć bez tych dwóch zasadniczych narządów. Te
cztery życiowe wartości powinniśmy pogrupować inaczej, w pary; dharma-artha i kama-moksza. Innymi słowy, człowiek powinien zdobywać bogactwo mając
na celu prawe życie, a dążyć tylko do wyzwolenia. Jedynie tak rozsądne
połączenie tych czterech celów pozwoli człowiekowi osiągnąć spełnienie w życiu. W
okresie grihasthy gospodarz domu angażuje
się w pogoń za bogactwem i sławą. Na tym etapie domowego życia pani domu powinna
grać rolę „bogini bogactwa,” stając się strażniczką zarobków męża i, jak to
faktycznie robią kobiety, wydawać pieniądze rozważnie i mądrze. Ludzie,
którzy z góry patrzą na kobiety i mają je w pogardzie, nie potrafią docenić ich
szlachetności. „Mężczyźni mogli wiele się nauczyć i wiele zobaczyć, niemniej są
oni sługami swoich żon” – powiedział
Tjagaradźa. Rektorzy, którzy mają kontrolę nad tysiącami studentów i wyżsi
urzędnicy w policji, którzy ochraniają społeczeństwo, w domu często boją się
własnych żon! Każda jednostka musi podporządkować się prakriti, żeńskiemu aspektowi wszechświata. Śakti jest esencją żeńskiej energii, na zlekceważenie której
mężczyzna nie może sobie pozwolić. Bhagawad
Gita wielokrotnie podkreśla wagę pierwiastka żeńskości we wszechświecie. Sarwadźiwa namaskaram Keśawam pratigaććhati
– oddawanie czci wszystkim stworzeniom to oddawanie czci Bogu. Sarwadźiwa tiraskaram Keśawam pratigaććhati
– pogarda dla stworzeń to pogarda dla Boga. Nasze święte pisma ciągle
stwierdzają, że Bóg mieszka w każdej istocie i że można Go urzeczywistnić tu i
teraz. Jest w zasięgu wszystkich. Prakriti
jest niczym kszetra, czyli pole, a Paramatma – niczym kszetradźńa, czyli pan pola. Kszetradźńa
zawiera w sobie kszetrę. Gdy ze słowa
kszetradźńa usuniemy słowo kszetra, zostaje sylaba dźńa. Dźńa oznacza dźńanę,
czyli mądrość. Zatem, człowiek, który jest częścią prakriti, staje się panem, gdy zdobywa dźńanę i postrzega wieczną rzeczywistość Puruszy. Rozumie, że wszechświat jest połączeniem kszary (zniszczalnego świata) i Akszary (niezniszczalnego pierwiastka).
Widzi ten niezniszczalny pierwiastek jako immanentny (tkwiący w naturze) nawet
w zniszczalnym świecie. Rozwija ananja
bhakti, czyli niezmącone wielbienie. Wykracza ponad stworzone przez człowieka
bariery, kasty, wyznania i religie. Taki człowiek staje się Bogiem.