Natura prakriti

Dwudziesty siódmy dyskurs Sathya Sai Baby wygłoszony podczas letnich kursów Summer Showers w 1979r.

      Tak jak woda jest konieczna do wytworzenia garnka z suchej gliny, tak połączenie Śiwa z Śakti jest niezbędne, aby powstało stworzenie.
Ucieleśnienia boskiej atmy!
    Purusza i prakriti to dwa aspekty związane ze stworzeniem. Purusza, pierwiastek męski, jest niezniszczalny i trwały, natomiast prakriti, pierwiastek żeński, ulega rozpadowi, jest nietrwały. Purusza stanowi wieczną rzeczywistość Boskości, jest więc Kosmicznym Świadkiem. Prakriti, czyli pierwotnej materii, przypisuje się matczyną konotację, co wyraża się w takich jej nazwach jak Bhu Mata (matka ziemia), Loka Mata (matka świata), Dźagan Mata (matka stworzenia) i Wiśwa Mata (matka wszechświata). Podobnie pierwiastek męski, puruszę, określa się jako: Prana Natha (pan życia), Loka Natha (pan świata), Dźagan Natha (pan stworzenia), Wiśwa Natha (pan wszechświata).
    Aby zrozumieć prakriti, musimy znać istotę żeńskości. Stri w sanskrycie znaczy kobieta. Słowo stri składa się z sanskryckich spółgłosek: sa, która odpowiada sattwagunie, ta odpowiadającej tamogunie i raradźogunie. Zatem, esencją żeńskości jest połączenie tych trzech gun: sattwicznej, radźasowej i tamasowej.
  Uprzejmość, skromność i cierpliwość stanowią cechy sattwiczne; nieśmiałość, bojaźń i gnuśność to cechy tamasowe; zaś agresywność, upór, zazdrość – cechy radźasowe. U kobiet generalnie dominują cechy sattwiczne i tamasowe.
      Uważa się, że kobiety charakteryzuje abala, czyli brak sił. Uważa się je za bojaźliwe i zdolne jedynie do wykonywania obowiązków domowych. Kobiety wyklucza się z odprawiania jadźń i jag (obrządków ofiarnych), z wyjątkiem przypadków, gdy odprawiają je razem ze swoimi mężami.
   Jednakże odwrotne sytuacje też istnieją. Na przykład, gospodarz domu w grihasthaśramie (okresie życia domowego), który powinien przeprowadzić wiele jadźń i jag, nie może ich odprawiać pod nieobecność żony. Rama, gdy chciał przeprowadzić aśwamedha jadźnię (ofiarę konia) pod nieobecność Sity, musiał w zastępstwie małżonki wykonać jej figurę ze złota. Podobnie, Satja Hariśćandra mógł oddać Wiśwamitrze swoje królestwo, tylko gdy jego małżonka Ćandramati była fizycznie obecna u jego boku. Tak więc cecha słabości (abali) przypisywana kobietom ma także zastosowanie w przypadku mężczyzn. Zarówno mężczyźni, jak i kobiety, są konglomeratem trzech gunsattwy, radźasu i tamasu – i podlegają uniwersalnym prawom prakriti (natury). Z punktu widzenia stworzenia, jeśli chodzi o cechy, obie płcie są zasadniczo żeńskie. Wszystkie stworzenia doświadczają tej czy innej słabości. Mężczyźni i kobiety w rozpaczy płaczą. Radość i smutek są im wspólne. Nie jest więc właściwe mówić, że kobiety są słabe, a mężczyźni – silni.
   Ponadto, historia jest pełna przykładów, w których kobiety dowiodły swojego bohaterstwa i waleczności. Anasuja uczyniła z Brahmy, Wisznu i Maheśwary (Śiwy) małe dzieci i ukołysała je do snu. Sumati sprawiła, że słońce nie wzeszło, aby zapobiec klątwie rzuconej na jej męża – klątwie,  która mówiła, że on umrze o świcie. Sawitri pokonała Jamę, pana śmierci, i wskrzesiła zmarłego męża Satjawana. Madalasa dowiodła swojej duchowej pozycji i intelektualnego geniuszu przez wpojenie duchowej wiedzy swoim synom. Sulabha pokonała Jadźńawalkję w filozoficznej dyspucie. Jak więc moglibyśmy kobiety nazywać abalami, czyli słabymi istotami? W rzeczy samej, upaniszady, Ramajana i Mahabharata przedstawiają kobiety jako sabale, czyli obdarzone siłą i odwagą.
   Świat jest sceną, na której każda jednostka jest aktorem. Jednak formy i imiona aktorów zmieniają się zależnie od środowiska, warunków i okoliczności. Bhagawad Gita głosi, że boska esencja atmy jest ta sama, ale formy i nazwy mogą się różnić.
  Ekam sat wiprah bahudha wadanti – Jeden stał się wieloma. Jedność rozdzieliła się, stwarzając różnorodność. Naczynie zawierające wodę może być wykonane z mosiądzu, miedzi, srebra, złota lub innego metalu, ale odbicie słońca w tej wodzie jest jednakowo jasne. Podobnie, ta sama boskość jest ucieleśniona we wszystkich stworzeniach.
  Prakriti, czyli natura, jest szatą puruszy, pierwotnego pierwiastka. Z dobrodziejstw natury powinno się korzystać tylko posiadając błogosławieństwo Paramatmy. Marny los Rawany, który ku skrajnemu niezadowoleniu Ramy porwał Sitę, jest dobrze znany. Ludzie o nieograniczonych pragnieniach nie są zdolni zrozumieć esencji atmy. Człowiek może dostąpić wglądu w naturę atmy tylko wtedy, gdy spali swoje pragnienia w ogniu mądrości.
    Istnieją cztery aśramy, czyli okresy życia: brahmaćarja (życie w celibacie), grihastha (życie w charakterze pana domu), wanaprastha (życie w odosobnieniu) i sannjasa (życie w ascezie). Są też cztery cele życia: dharma (prawe życie), artha (materialny dostatek), kama (spełnienie pragnień) i moksza (ostateczne wyzwolenie). Mogą one być pogrupowane parami. O ile w obecnych czasach artha i kama dobrze się rozwijają, dharma i moksza niemal zanikły. Współczesny człowiek jest złakniony bogactwa i przyjemności zmysłowych, a zaniedbuje prawość i zbawienie. Ponieważ dharma i moksza są jak nogi i głowa dla ciała, dzisiaj człowiek zdaje się żyć bez tych dwóch zasadniczych narządów. Te cztery życiowe wartości powinniśmy pogrupować inaczej, w pary; dharma-artha i kama-moksza. Innymi słowy, człowiek powinien zdobywać bogactwo mając na celu prawe życie, a dążyć tylko do wyzwolenia. Jedynie tak rozsądne połączenie tych czterech celów pozwoli człowiekowi osiągnąć spełnienie w życiu.
    W okresie grihasthy gospodarz domu angażuje się w pogoń za bogactwem i sławą. Na tym etapie domowego życia pani domu powinna grać rolę „bogini bogactwa,” stając się strażniczką zarobków męża i, jak to faktycznie robią kobiety, wydawać pieniądze rozważnie i mądrze.
    Ludzie, którzy z góry patrzą na kobiety i mają je w pogardzie, nie potrafią docenić ich szlachetności. „Mężczyźni mogli wiele się nauczyć i wiele zobaczyć, niemniej są oni  sługami swoich żon” – powiedział Tjagaradźa. Rektorzy, którzy mają kontrolę nad tysiącami studentów i wyżsi urzędnicy w policji, którzy ochraniają społeczeństwo, w domu często boją się własnych żon! Każda jednostka musi podporządkować się prakriti, żeńskiemu aspektowi wszechświata. Śakti jest esencją żeńskiej energii, na zlekceważenie której mężczyzna nie może sobie pozwolić. Bhagawad Gita wielokrotnie podkreśla wagę pierwiastka żeńskości we wszechświecie.
  Sarwadźiwa namaskaram Keśawam pratigaććhati – oddawanie czci wszystkim stworzeniom to oddawanie czci Bogu. Sarwadźiwa tiraskaram Keśawam pratigaććhati – pogarda dla stworzeń to pogarda dla Boga. Nasze święte pisma ciągle stwierdzają, że Bóg mieszka w każdej istocie i że można Go urzeczywistnić tu i teraz. Jest w zasięgu wszystkich. Prakriti jest niczym kszetra, czyli pole, a Paramatma – niczym kszetradźńa, czyli pan pola. Kszetradźńa zawiera w sobie kszetrę. Gdy ze słowa kszetradźńa usuniemy słowo kszetra, zostaje sylaba dźńa. Dźńa oznacza dźńanę, czyli mądrość. Zatem, człowiek, który jest częścią prakriti, staje się panem, gdy zdobywa dźńanę i postrzega wieczną rzeczywistość Puruszy. Rozumie, że wszechświat jest połączeniem kszary (zniszczalnego świata) i Akszary (niezniszczalnego pierwiastka). Widzi ten niezniszczalny pierwiastek jako immanentny (tkwiący w naturze) nawet w zniszczalnym świecie. Rozwija ananja bhakti, czyli niezmącone wielbienie. Wykracza ponad stworzone przez człowieka bariery, kasty, wyznania i religie. Taki człowiek staje się Bogiem.
tłum. K.M.B.
 

 

Stwórz darmową stronę używając Yola.